آب انبار باسیلیکا استانبول

یکی از مکان های دیدنی در تور استانبول و تور ترکیه آب انبار باسیلیکا میباشد و معمولا اکثریت گردشگران از آن بازدید میکنند . 

این مکان را که حدود 1500 سال پیش ساخته‌اند و به دلیل معماری خاص و قدمتش مورد توجه بسیاری از گردشگران این شهر قرار می‌گیرد. در باسیلیکا 336 ستون بزرگ وجود دارد که توجه هر کسی را به سوی خود جلب می‌کنند. جالب است بدانید که باسیلیکا در لغت به معنای مکانی برای عبادت است و بزرگترین آب انبار به‌جای مانده از امپراتوری روم شرقی به حساب می‌آید.

 

آب انبار باسیلیکا استانبول و مشخصات آن  :

آب انبار باسیلیکا، طولش ۱۴۰ متر و عرضش ۷۰ متر است. برای رفتن به این آب انبار، می بایست ۵۲ پله را به زیر سطح زمین برویم. این مخزن آبی، ۳۳۶ ستون بزرگ را در خود جای داده است و هر یک از ستون های مزبور ۹ متر ارتفاع دارند. فاصله این ستون ها از یکدیگر ۴٫۸۰ متر است و ۱۲ ردیف از این ستون ها در آب انبار باسیلیکا قرار دارد. هر ریف مزبور، مجموعا دارای ۲۸ ستون است. خیلی از ستون های بکار رفته در این آب انبار، به نظر می آید که از ساختمان های قدیمی به این مکان آورده شده است و مرمرهای آن از انواع مختلف این سنگ است. سر این ستون ها، در بعضی از آنها ویژگی های مختلفی دارند. نود و هشت تای این ستون ها از سبکی موسوم به کورینسیان برخوردارند و برخی دیگر سبک دورین را به ذهن متبادر می کنند.

 

 

این آب انبارها، دیواره های آجری به طول ۴٫۸۰ متر دارند. کف آب انبار باسیلیکا، از آجر فرش شده است و روی آن را با ملاتی از آجر پوشانده اند. آب انبار مورد نظر، گنجایش ذخیره آبی در حدود ۱۰۰۰۰۰ تن را در خود دارد و مساحت کل آن به ۹۸۰۰ متر مربع می رسد.  

 

 سرستون های مدوسا غیر از تعداد معدودی از ستون های این آب انبار که اریبی و شیار دار هستند، اکثر آنها به شکل استوانه ایی می باشند. دو ستون که سر ستون هایی مدوسایی دارند و برای تحمل فشار دو ستون دیگر در گوشه شمال غرب آب انبار قرار گرفته اند، آثار هنری قابل تاملی از دوران امپراطوری روم باستان محسوب می شوند. چیزی که توجه گردشگران را بسیار به سوی خود جلب می کند، این است که هنوز که هنوز است معلوم نشده است این سر ستون های منسوب به مدوسا، از کجا به این مکان، آورده شده اند. این گونه انگاشته می شود که این سر ستون های زیبا، در آن دوران، برای نگاهداشت ستون هایی که پیشتر گفته شد، به این اینجا آورده شده است. ولی چنین ادعایی، راه جلوی شایعه را در مورد افسانه های مربوط به این سر ستون ها را نبسته است و همچنان نظرات گوناگونی در این باره، از سوی برخی ارائه می شود.  

 

 

 همانطور که از افسانه های قدیمی بر می آید، مدوسا یکی از سه هیولای بوده که به شکل زنی ترسناک بوده است که در دنیای زیر زمینی در افسانه های یونانی از آنها سخن رانده شده است. سر ستون مدوسا که به شکل مار است، یکی از این سه خواهر محسوب می شود که دارای قدرتی است که می تواند افرادی که به سمتش خیره می شوند به شکل هیولایی شبیه خود تبدیل کند.

 

بر همین اساس است که از نقاشی های گورگونی و مجسمه های هیولا شکل، برای محافظت از بناهای بسیار عظیم و بناهای خاص استفاده می کرده اند. به نظر می رسد که بهره گیری از سر ستون مدوسا در آب انبار باسیلیکا به همین منظور و برای حفاظت از این مکان بوده است.   بر اساس افسانه ای دیگر، مدوسا دختری بوده است که به داشتن چشمانی سیاه، گیسوانی بلند و بدنی خوش فرم بسیارغره می شده است. او عاشق پرسئوس، پسر زئوس در افسانه های یونان باستان بوده است. در همین حال نیز، آتنا عاشق همین شخصیت داستانی بوده و این موضوع مدوسا را بسیار عصبانی می کرده است. به همین دلیل، آتنا موهای مدوسا را به شکل مار در می آورد. از این به بعد، هر کسی که به طور اتفاقی نگاهش به مدوسا می افتاد، تبدیل به هیولایی زن مانند می شد.   از این رو، سر ستون های مدوسا روی دستگیره های شمشیرهای دوران بیزانس حکاکی می شد و به صورت برعکس روی ستون ها، نقش ها می بستند. چون افرادی خرافه پرست بودند و فکر می کردند رهگذران در صورتی که نگاهشان به این ستون ها بیفتد، ممکن است تبدیل به گورگون شوند. بر طبق، افسانه ایی دیگر، مدوسا با نگاه کردن به طرفین خود، خود را گورگون می کرد. به همین دلیل، مجسمه سازی که چنین شخصیت افسانه ایی را می ساخت، او را به سه حالت مختلف طراحی و درست می کرد که این گونه طراحی کردن نیز باز بستگی داشت که نور از چه جهتی بر مجسمه مزبور تابیده می شود.

تاریخ آب انبار باسیلیکا استانبول

  آب آنبار باسیلیکا در ادوار مختلف که به زمان حاضر نیز گسترش می یابد، چندیت بار مرمت و نوسازی شدهتا است. برای مثال، در زمان سلطان احمد سوم حدود سال ۱۷۲۳ میلادی، بوسیله معماری به نام کایسریلی مهمت آقا مورد بازسازی مجدد قرار گرفت که دورانی مصادف با امپراطوری عثمانیان بود. بار دیگر نیز، در دوران سلطنت سلطان عبدالحمید دوم که بین ۱۸۷۶ تا ۱۹۰۹ میلادی بوده است، دستخوش تعمیرات اساسی قرار گرفت. هشت ستون در مقابل دیوار شمال شرقی به سمت بخش میانی آب انبار سیلیکا وجود دارد.

 

این ستون ها در زمان بازسازی های مجدد در  سال های ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۰ در معرض خطر شکسته شدن قرار داشتند.  

 

به همین خاطر، گرداگرد هر یک از آنها را لایه ضخیمی از سیمان  گرفتند. همین امر باعث از بین رفتن ظاهر قبلی این ستون ها شد. در دوران امپراطوری بیزانس، آب انبار باسیلیکا برای تامین آب مورد نیاز مردم و دیگر احتیاجات این امپراطوری مورد استفاده قرار می گرفت.

 

 

بعد از فتح قسطنطنیه یا استانبول امروزی در سال ۱۴۵۳ بوسیله عثمانیها، تا چند وقت از این آب انبار استفاده شد و آب ذخیره شده در آن به قصر توپکاپی فرستاده می شد، جاییکه محل استقرار سلطان عثمانی بود. ولی از آن رو که مردمان عثمانی آب روان را به آب مانده ترجیح می دادند، بنابراین شرایط را برای دسترسی به آب روان با تعبیه تجهیزاتی در توان مهندسی آن روز مهیا کردند.  

 

 

---